2011 yılında başlayan iç savaş nedeniyle ülkelerinden göç etmek zorunda kalan Su-riyeli mültecilere yönelik önyargılar, ötekileştirme ve ayrımcılık, Türkiye’de kalışsürelerinin de uzamasıyla, giderek artıyor. Mültecilerin toplumdan dışlanmasınaneden olan olumsuz algıların ve ayrımcı pratiklerin kamuoyunda yaygınlaşması-nın, başka toplumsal etkenlerle beraber, medyada oluşturulan olumsuz ‘Suriyeli’imgesiyle de yakından ilişkili olduğu, farklı kurum ve kişilerin yaptığı araştırmalar-da ortaya kondu.30 Suriyelilere yönelik nefret söyleminin, ayrımcı kanıların ve hattaşiddet eylemlerinin giderek arttığı bir dönemde hazırlanan bu raporda ise Suriyelimültecilerle ilgili haberlerde çarpıtmanın, iddiaların ve yanlış bilgilendirmenin, on-lara yönelik ayrımcılığı nasıl tetiklediği ve yaygınlaştırdığı analiz ediliyor.Bu rapor hazırlanırken, ‘Medyada Nefret Söyleminin İzlenmesi’ projesi kapsa-mında yapılan yazılı basın taramaları aracılığıyla elde edilen veriler ve tespit-lerden yola çıkıldı. Bu taramalar esnasında, Suriyelileri hedef alan söylemlerinönemli bir kısmının yanlış ve/veya eksik bilgilendirmeler, bağlamından koparıl-mış ifadeler, dayanaktan yoksun iddialar ve çarpıtmalar içerdiği gözlemlendi. Budoğrultuda, çalışma kapsamında öncelikle, Suriyelilere yönelik ayrımcı söyleminyaygınlaşmasında etkili olan bu tür içeriklerin yoğunlaştığı bağlamlar tespit edi-lerek “vatandaşlık”, “ekonomi”, “aile hayatı”, “eğitim” ve “suç” konu başlıklarıaltında kategorize edildi. Ardından, 2017 yılında yayımlanan ulusal ve yerel gaze-telerde bu konuları ele alan haber ve köşe yazıları tarandı. Ayrıca raporda konuedilen çarpıtmaların ve yanlış bilgilendirmelerin sosyal medyada çok daha fazlave hızlı yaygınlaştığı göz önünde bulundurularak, 2017 yılına ait sosyal medyapaylaşımlarından çarpıcı örnekler de raporun kapsamına dahil edildi.
105Rapor, mültecilik ve göç alanında çalışmalar yapan Şenay Özden’in, Suriyelilerinyasal statüsüne, Suriyeli mültecilere yönelik ‘misafir’ söylemine ve bu söyleminmülteciliğe hak temelli yaklaşımı engellemesine değindiği yazıyla başlıyor. Ar-dından, mültecilerin varlığının bir sorun olarak sunulduğu ve ayrımcı yargılarıyaygınlaştıran haberlerin taşıdığı temel özellikler özetleniyor. Sonrasında, farklıyöntemler ile çarpıtılmış bir ‘Suriyeli’ algısı oluşturan örnekler, üç bölüm altındaanaliz ediliyor. İlk olarak, kamuoyunu etkileme gücü olan siyasi figürlerin, Suriye-lileri bir propaganda aracı olarak kullandığı ve iddia niteliğindeki açıklamalarınınmedyada yeniden üretildiği metinler analiz ediliyor. İkinci bölümde, toplumsalve ekonomik sorunların esas nedenlerini görünmez kılarak, mültecileri bu sorun-ların kaynağı olarak işaretleyen haberler inceleniyor. Üçüncü bölümde ise, adlihaberlerde, tekrarlayan bir şekilde Suriyeli kimliğinin suç ile ilişkilendirilmesiyleyaratılan ‘korku’ atmosferinde medyanın oynadığı rol tartışmaya açılıyor. Rapor,hak odaklı haber örneklerinin incelenmesinin ardından, sonuç ve değerlendirmebölümüyle noktalanıyor.
"Medyada Suriyeli Mültecilere Yönelik Ayrımcılık: Yanlış Bilgilendirme ve Çarpıtma" raporuna, "Medyada Nefret Söylemi ve Ayrımcı Söylem 2017 Raporu"nun 103 ve 140. sayfaları arasında ulaşabilirsiniz.
